Obsesif Kompulsif Bozukluk

1Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir?
Anksiyete türü bir rahatsızlık olan obsesif-kompülsif bozukluk (OKB), insanları tekrarlanan düşünce ve davranışlar döngüsüne hapsederek kısıtlayan bir hastalıktır. Obsesif-kompülsif bozukluğu olan kişiler, kontrol edemedikleri yinelenen ve stres yaratan düşünceler, korkular veya görüntüler (obsesyonlar) nedeniyle huzursuz olurlar. Bu düşüncelerin yarattığı anksiyete bazı ritüelleri ya da rutinleri acil olarak gerçekleştirme ihtiyacına (kompülsiyonlar) neden olur. Ritüeller takıntılı düşünceleri önleme veya akıldan uzaklaştırma girişimiyle yapılır. Ritüel anksiyeteyi geçici olarak durdurur, obsesif düşünceler tekrar oluştuğunda kişinin ritüeli hemen tekrar etmesi gerekir. Bu OKB döngüsü kişinin gününden saatler çalarak normal günlük işlerini yapmasını engelleyebilir. Obsesif-kompülsif bozukluğu olan kişiler saplantılarının ve takıntılarının gerçek dışı veya manasız olduğunun farkında olabilirler, fakat kendilerini durduramazlar.
2Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

  • Yaygın obsesyon belirtileri:

    • Pislik veya mikrop bulaşmasından korkma
    • Başkasına zarar vermekten korkma
    • Hata yapmaktan korkma
    • Rezil olmaktan veya sosyal açıdan kabul edilemez bir şekilde davranmaktan korkma
    • Şeytanca veya günahkar düşünmekten korkma
    • Düzen, simetri, kusursuzluk ihtiyacı
    • Aşırı kuşku ve sürekli güvence ihtiyacı

    Yaygın kompülsiyon belirtileri:

    • Tekrar tekrar yıkanma, duş alma veya ellerini yıkama
    • El sıkışmayı veya kapı tokmağına dokunmayı reddetme
    • Kilit, ocak gibi şeyleri sürekli kontrol etme
    • Rutin işleri yaparken içinden veya yüksek sesle sürekli sayı sayma
    • Sürekli bir şeyleri belli bir biçimde düzenleme
    • Belirli bir sıraya göre yemek yeme
    • Genellikle rahatsız edici olan, akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen kelimelere, görüntülere veya düşüncelere takılıp kalma
    • Belirli kelimeleri, cümleleri veya duaları tekrarlama
    • İşleri belirli bir sayıda yapma ihtiyacı
    • Değeri olmayan şeyleri toplama veya biriktirme
3OKB (Obsesif Kompülsif Bozukluk) nasıl tedavi edilir?
OKB kendi kendine geçmez, bu yüzden tedavi edilmesi önemlidir. En iyi tedavi yöntemi ilaç ve bilişsel davranış yöntemidir.

Bilişsel davranış yöntemi:

Bilişsel davranış yönteminin hedefi, obsesif-kompülsif bozukluğu olanların ritüellerini gerçekleştirmeden korkularıyla yüz yüze gelmelerini ve anksiyetenin azaltılmasını sağlamaktır. Bu method ile obsesif-kompülsif bozukluğu olanlarda sıkça görülen abartılmış veya felaketler içeren düşünceleri azaltmaya da odaklanılır.

İlaç tedavisi:

Trisiklik antidepresanlar, selektif serotonin geri alım inhibitörleri OKB tedavisinde yardımcı olabilir. Hastaların ilaç ve bilişsel davranış methoduna cevap vermedikleri şiddetli vakalarda Eloktrokonvulsif yöntemi (EKT) veya beyin cerrahisi kullanılabilir. EKT esnasında hastanın başına elektrotlar takılır ve beyne nöbete sebep olan bir dizi elektrik şoku verilir, bu nöbetler beyinde nörotransmitterlerin salınmasına sebep olur. Sürekli tedavi sonucunda hastalar normal veya normale yakın yaşam sürerler. Erken teşhis her zaman tedavi süresini azaltır.